ថ្ងៃទី 24 មីនា 2012
ដោយ: ខឿន សាឃៀន
CEN
ភ្នំពេញ: ទ្រង់សិរិមតៈ ត្រូវបានគេស្គាល់ច្បាស់បំផុតដោយការជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនយោបាយ កម្ពុជា ពិសេសដោយសារការជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងព្រឹតិ្តការណ៍រដ្ឋប្រហារ១៨មីនា ១៩៧០ ទម្លាក់សម្តេច សីហនុ ពីតំណែងជាព្រះប្រមុខរដ្ឋខ្មែរ និង ជាមនុស្សទី២បន្ទាប់ពី លន់ នល់ នៅក្នុងរបបសារធារណរដ្ឋខ្មែរ ១៩៧០-១៩៧៥ ។
ព្រះអង្គម្ចាស់ ស៊ីសុវត្ថិ សិរិមតៈ កើតនៅថ្ងៃទី២២ មករា ១៩១៤ នាទីក្រុងភ្នំពេញ , មាតាព្រះនាម ទ្រឿង យឿម , បិតា ស៊ីសុវត្ថិ រត្តរិ , ជាអ្នកគោរពព្រះពុទ្ធសាសនា ។ ព្រះអង្គ បានរៀបអាពាហ៍ពាហ៍ជាមួយម្ចាស់ក្សត្រីយ៍ នរោត្តម កេតនារី ហើយមានបុត្រី៣អង្គ និង បុត្រា៣អង្គ ។
សិរិមតៈ ជាស្រឡាយ ស៊ីសុវត្ថិ ពោលគឺត្រូវជាចៅទួតរបស់ព្រះករុណា ស៊ីសុវត្ថ នៃ ប្រទេសកម្ពុជា ។ នៅឆ្នាំ១៩៣០ ព្រះអង្គបានក្លាយជាមន្ត្រីរាជការ នៃ រដ្ឋការអាណាព្យាបាលបារាំង ។
ស្ថិតនៅក្រោមធម្មនុញ្ញដែលតាក់តែងឡើងដោយអាណានិគមបារាំង បុគ្គលដែលអាចជ្រើសរើសជាក្សត្រខ្មែរបាន លុះណាតែជាបុគ្គលក្នុងស្រឡាយ នរោត្តម ឬ ស៊ីសុវត្ថិ ។ ដោយហេតុនេះ សិរិមតៈ ក៏ជាសមាជិករាជវង្សមួយអង្គដែលមានសិទ្ធិអាចឡើងគ្រងរាជ្យជាក្សត្រ ខ្មែរដែរ ។
ទោះព្រះអង្គជាសមាជិករាជវង្សក្តី ក៏ព្រះអង្គមិនចូលរួមជាមួយគណៈបក្សសង្គមរាស្ត្រនិយម របស់សម្តេច សហីនុ ទេ ។ ព្រះអង្គទៅចូលរួមជាមួយ គណៈបក្សកំណែទម្រង់ខ្មែរ ( Khmer Renovation ) ជាគណៈបក្សស្តាំនិយម ដឹកនាំដោយលន់ នល់ ដែលជាគណៈបក្សប្រជែងនឹងគណៈបក្សសង្គមរាស្ត្រនិយម ទៅវិញ ។ សិរិមតៈ បានចូលរួមប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភាជាតិ នាឆ្នាំ១៩៤៧ ប៉ុន្តែកាលនោះ គណៈបក្សនេះមិនទទួលបានអាសនៈឡើយ ។
ពេលដែលសម្តេចសីហនុ គង់ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីខ្មែរ បានតែងតាំងព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ ឱ្យទទួលបន្ទុកផ្នែកការពារជាតិនៅឆ្នាំ១៩៥២ ហើយបានតែងតាំង ជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិបន្ទាប់ពីទទួលបានឯករាជ្យពីបារាំងនៅ ឆ្នាំ១៩៥៤ ។ ដោយសារសម្តេច សីហនុ និង នល់ នល់ ត្រូវរូវគ្នាខ្លាំងឡើងៗ ទើបគណៈបក្សសង្គមរាស្ត្រនិយម របស់សម្តេចសីហនុ បានស្រូបយកគណៈបក្សកំណែទម្រង់ខ្មែរ មុនពេលបោះឆ្នោតដ៏ជោគជ័យនាឆ្នាំ១៩៥៥ ។ សិរិមតៈ នៅតែជាអ្នកប្រឆាំងយ៉ាងមានះដដែល ជាពិសេសក្នុងការដែលសម្តេចសីហនុ អនុគ្រោះដល់សកម្មភាពរបស់វៀតណាមខាងជើងនៅតាមបណ្តោយព្រំដែនខ្មែរ ភាគខាងកើត ។
ពេញអំឡុងទសវត្សឆ្នាំ១៩៦០ សម្តេច សីហនុ បានកាត់បន្ថយឥទ្ធិពលរបស់សិរិមតៈ ដោយការតែងតាំងព្រះអង្គជាអគ្គរាជទូតនៅប្រទេសចិន , ប្រទេសហ្វ៊ីលីពីន និង ប្រទេសជប៉ុន ។
ក្រោយរដ្ឋប្រហារ១៩៧០ សុខភាពរបស់លន់ នល់ ចាប់ផ្តើមមានបញ្ហាបន្ទាប់ពីគាត់មានជំងឺដាច់សរសៃឈាមស្លាប់មួយ ចំហៀងខ្លួននៅខែកុម្ភៈឆ្នាំ១៩៧១ រហូតត្រូវទៅព្យាបាលនៅទីក្រុងហូណូលូលូ រដ្ឋហាវ៉ែ សហរដ្ឋអាមេរិក ។ គេមិនមានសង្ឃឹងថា គាត់នឹងអាចត្រឡប់មកកាន់អំណាចវិញឡើយ ។ ការប្រជែងគ្នារវាងក្រុមមនុស្សរបស់ លន់ ណុន និង ព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ បានកញ្ជ្រោលឡើងក្នុងការស្នងតំណែងរបស់លោក លន់ នល់ ពេលនោះ សិរិមតៈ មានឋានៈជានាយករដ្ឋមន្ត្រីស្តីទី ។
វេលារសៀលថ្ងៃទីទី១៧ ខែមីនា ១៩៧៣ យន្តប្រដេញទម្លាក់គ្រាប់បែក T 28 បើកបរដោយអនុសេនីយ៍ឯក សូ ផូត្រា កូនប្រសាររបស់ម្តេចសីហនុ បានទម្លាក់គ្រាប់បែក២គ្រាប់ទៅលើនិវេសនដ្ឋានប្រធានាធិបតីសាធារណរដ្ឋ សម្លាប់មនុស្ស១០០នាក់ ប៉ុន្តែលន់ នល់ ពុំមានគ្រោះថ្នាក់ និង មិនមានរបួសឡើយ ។
រដ្ឋាភិបាលហង្ស ធុនហាក់ ដែលលន់ ណុន ជាមនុស្សមានឋានៈដូចជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃនោះ បានដាក់ព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ និង សមាជិករាជវង្សមួយចំនួនឱ្យនៅតែក្នុងនិវេសនដ្ឋាន ដោយមានការឃ្លាំមើល ។
គេជឿថា ព្រះអង្គម្ចាស់សិរិមតៈ បានស្នើសុំឥស្សជនអាមេរិកាំងធ្វើអន្តរាគមន៍កំចាត់ លន់ ណុន ទើប២-៣ ថ្ងៃក្រោយ លន់ ណុន ត្រូវលាលែងពីតំណែងជារដ្ឋមន្ត្រីអមក្រសួងមហាផ្ទៃ ហើយថ្ងៃទី១៧មេសា ឆ្នាំ១៩៧៣ ហង្ស ធុនហាក់ ក៏សុំលាលែងពីតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទៀត ទើបសិរិមតៈ និង សមាជិករាជវង្សទាំងឡាយត្រូវបានដោះលែងឱ្យមានសិរីភាពឡើងវិញ ។
អាស្រ័យមាត្រាទី៣៩ នៃ ច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ទើបថ្ងៃទី២៤ មេសា ១៩៧៣ សេនាប្រមុខលន់ នល់ ផ្អាកសភាជាតិ និង តែងតាំងក្រុមប្រឹក្សានយោបាយជាន់ខ្ពស់ដោយមានរូបគាត់ , សិរិមតៈ , ចេង ហេង និង អ៊ិន តាំង ។
អម្លុងពេលផ្លាស់ប្តូរគណៈរដ្ឋមន្ត្រីជាច្រើនលើកនៃសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ពីឆ្នាំ១៩៧០ ដល់ ឆ្នាំ១៩៧៥ នោះគឺរួមមានគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ , លោក ហង្ស ធុនហាក់ , លោក អ៊ិន តាំ (២លើក) , របស់លោក សឺង ង៉ុកថាន់ , ឡុង បូរ៉េត ( ៣លើក ) ។
នៅពេលដែលសង្គ្រាមកាន់តែស៊ីសាច់ហុតឈាមហៀប និងដល់ទីបញ្ចប់ ព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ បានបញ្ជាក់ថា ប្រសិនបើរាស្ត្រខ្មែរត្រូវការសម្តេច សីហនុ ឬ ថាប្រសិនបើវត្តមានរបស់ព្រះអង្គក្នុងអំណាច អាចនាំសន្តិភាពមកឱ្យខ្មែរនោះ ព្រះអង្គ(សិរិមតៈ) នឹងសុខចិត្តព្រម ។ សម្តេចសីហនុ មិនទទួលព្រមធ្វើការសម្រុះសម្រួលឡើយ ហើយហៅព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ ថាជាជនប្រតិកិរិយាដ៏អាក្រក់បំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា ហើយថានឹងត្រូវតែព្យួរកគាត់ ពោលគឺនឹងមិនមានការផ្សះផ្សារឡើយ ។
ពួកកុម្មុយនិស្តខ្មែរក្រហម បានបើកការវាយលុកនៅរដូវប្រាំងដើម្បីណ្តើមកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញ ដែលត្រូវបានឡោមព័ទ្ធនៅថ្ងៃទី១ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៥ ។ ថ្ងៃទី១ មេសា ១៩៧៥ ប្រធានាធិបតីសាធារណៈរដ្ឋខ្មែរ លន់ នល់ បានលាលែងពីតំណែងហើយបាននិរទេសខ្លួនទៅប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី និង បន្ទាប់មកបានទៅសហរដ្ឋអាមេរិក ។
ថ្ងៃទី១២ មេសា ១៩៧៥ អាមេរិក បានផ្តល់សិទ្ធិជ្រកកោនដល់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់មួយចំនួនរបស់របប សាធារណៈរដ្ឋខ្មែរ ប៉ុន្តែសិរិមតៈ ឡុង បូរ៉េត និង មនុស្សមួយចំនួនទៀតនៃគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់លន់ នល់ បានបដិសេធមិនទទួលយកសិទ្ធិនេះ បើទោះជាឈ្មោះរបស់ឡុង បូរ៉េត និង សិរិមតៈត្រូវបានខ្មែរក្រហមផ្សព្វផ្សាយនៅក្នុងបញ្ជីមនុស្សក្បត់៧ នាក់ ដែលនឹងត្រូវកាត់ទោសក៏ដោយ ហើយថាព្រះអង្គនឹងនៅប្រយុទ្ធដើម្បីប្រទេសជាទីស្រលាញ់របស់ព្រះអង្គ បើនឹងស្លាប់ក៏សុខចិត្តនៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួន ។
ថ្ងៃ១៧ មេសា ១៩៧៥ ខ្មែរក្រហមបានចូលកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញ សិរិមតៈ បានស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោន នៅសណ្ឋាគារ Hotel Le Phnom ជាទីដែលកាកបាទក្រហមអន្តរជាតិកំពុងមានបំណងបង្កើតនូវតំបន់សុវត្ថិភាព ។ ប៉ុន្តែត្រូវបានបដិសេធនៅពេលកាកបាទក្រហម ដឹងថា ឈ្មោះរបស់ព្រះអង្គត្រូវបានខ្មែរក្រហមដាក់នៅក្នុងបញ្ជីជនក្បត់ទាំង ៧នាក់ ។ នៅក្រៅសណ្ឋាគារនេះ សិរិមតៈ បាននិយាយទៅកាន់ពួកអ្នកកាសែត និង បានចែកលិខិតរបស់ព្រះអង្គដែលបានសរសេរទៅសមាជិកព្រឹទ្ធសភា ឌាន របស់អាមេរិក ដែលក្នុងនោះមានប្រយោគចុងក្រោយសរសេរថា ព្រះង្គមានកំហុសដោយសារជឿលើអាមេរិកាំង ហើយអាមេរិកាំងបោះបង់ប្រជារាស្ត្រខ្មែរដែលស្រលាញ់សេរីភាព ។
សិរិមតៈ បានស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោននយោបាយនៅស្ថានទូតបារាំង ប៉ុន្តែ ខ្មែរក្រហមបានគម្រាមថានឹងទន្ទ្រានចូលបរិវេណស្ថានទូតនោះ និង ចាប់ខ្លួនមនុស្សណាដែលគេត្រូវការ ប្រសិនបើពួកគេមិនព្រមចេញមកដោយស្ម័គ្រចិត្តទេនោះ ។
អមដំណើរដោយមន្ត្រីទូតលោក ជឺន ឌីរ៉ាក និង អ្នកកាសែតឈ្មោះ Jon Swain លោក Bizot បានទទួលបន្ទុកក្នុងការជូនដំណឹងសិរិមតៈហើយ ព្រះអង្គ ត្រូវបានប្រគល់ឱ្យខ្មែរក្រហម ។ សិរិមតៈ និង មន្ត្រីមួយចំនួនដែលនៅជាមួយព្រះអង្គ ទំនងជាត្រូវបានសម្លាប់នៅថ្ងៃទី២១ ខែមេសា ១៩៧៥ ។
ព័ត៌មាននៃការស្លាប់របស់ព្រះអង្គ មិនទាន់មានភាពច្បាស់លាស់ ប៉ុន្តែសម្តេចសីហនុ បានទទួលការថ្វាយដំណឹងថា សិរិមតៈ និង ឡុង បូរ៉េត ត្រូវបានសម្លាប់តាមរបៀបប្រហាក់ប្រហែលគ្នាដោយការបាញ់នៅថ្ងៃទី២១ ខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ ។ របាយការណ៍ផ្សេងទៀតបាននិយាយថា ព្រះអង្គត្រូវបានសម្លាប់ដោយការកាត់សិរសា ។ ទោះយ៉ាងណា ហេនរី ឃីស្ស៊ីងហ្គ័រ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកសម័យសង្គ្រាមបានកត់ចំណាំនៅក្នុងរបាយការណ៍ មួយថា ព្រះអង្គត្រូវបានគេបាញ់នៅត្រង់ពោះ ហើយ ទុកចោលដោយពុំមានការព្យាបាលរហូត៣ថ្ងៃក្រោយទើបបានបាត់បង់ជីវិត ៕
ដោយ: ខឿន សាឃៀន
CEN
ភ្នំពេញ: ទ្រង់សិរិមតៈ ត្រូវបានគេស្គាល់ច្បាស់បំផុតដោយការជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនយោបាយ កម្ពុជា ពិសេសដោយសារការជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងព្រឹតិ្តការណ៍រដ្ឋប្រហារ១៨មីនា ១៩៧០ ទម្លាក់សម្តេច សីហនុ ពីតំណែងជាព្រះប្រមុខរដ្ឋខ្មែរ និង ជាមនុស្សទី២បន្ទាប់ពី លន់ នល់ នៅក្នុងរបបសារធារណរដ្ឋខ្មែរ ១៩៧០-១៩៧៥ ។
ទ្រង់ សិរិមតៈ
សិរិមតៈ ជាស្រឡាយ ស៊ីសុវត្ថិ ពោលគឺត្រូវជាចៅទួតរបស់ព្រះករុណា ស៊ីសុវត្ថ នៃ ប្រទេសកម្ពុជា ។ នៅឆ្នាំ១៩៣០ ព្រះអង្គបានក្លាយជាមន្ត្រីរាជការ នៃ រដ្ឋការអាណាព្យាបាលបារាំង ។
ស្ថិតនៅក្រោមធម្មនុញ្ញដែលតាក់តែងឡើងដោយអាណានិគមបារាំង បុគ្គលដែលអាចជ្រើសរើសជាក្សត្រខ្មែរបាន លុះណាតែជាបុគ្គលក្នុងស្រឡាយ នរោត្តម ឬ ស៊ីសុវត្ថិ ។ ដោយហេតុនេះ សិរិមតៈ ក៏ជាសមាជិករាជវង្សមួយអង្គដែលមានសិទ្ធិអាចឡើងគ្រងរាជ្យជាក្សត្រ ខ្មែរដែរ ។
ទោះព្រះអង្គជាសមាជិករាជវង្សក្តី ក៏ព្រះអង្គមិនចូលរួមជាមួយគណៈបក្សសង្គមរាស្ត្រនិយម របស់សម្តេច សហីនុ ទេ ។ ព្រះអង្គទៅចូលរួមជាមួយ គណៈបក្សកំណែទម្រង់ខ្មែរ ( Khmer Renovation ) ជាគណៈបក្សស្តាំនិយម ដឹកនាំដោយលន់ នល់ ដែលជាគណៈបក្សប្រជែងនឹងគណៈបក្សសង្គមរាស្ត្រនិយម ទៅវិញ ។ សិរិមតៈ បានចូលរួមប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភាជាតិ នាឆ្នាំ១៩៤៧ ប៉ុន្តែកាលនោះ គណៈបក្សនេះមិនទទួលបានអាសនៈឡើយ ។
ពេលដែលសម្តេចសីហនុ គង់ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីខ្មែរ បានតែងតាំងព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ ឱ្យទទួលបន្ទុកផ្នែកការពារជាតិនៅឆ្នាំ១៩៥២ ហើយបានតែងតាំង ជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិបន្ទាប់ពីទទួលបានឯករាជ្យពីបារាំងនៅ ឆ្នាំ១៩៥៤ ។ ដោយសារសម្តេច សីហនុ និង នល់ នល់ ត្រូវរូវគ្នាខ្លាំងឡើងៗ ទើបគណៈបក្សសង្គមរាស្ត្រនិយម របស់សម្តេចសីហនុ បានស្រូបយកគណៈបក្សកំណែទម្រង់ខ្មែរ មុនពេលបោះឆ្នោតដ៏ជោគជ័យនាឆ្នាំ១៩៥៥ ។ សិរិមតៈ នៅតែជាអ្នកប្រឆាំងយ៉ាងមានះដដែល ជាពិសេសក្នុងការដែលសម្តេចសីហនុ អនុគ្រោះដល់សកម្មភាពរបស់វៀតណាមខាងជើងនៅតាមបណ្តោយព្រំដែនខ្មែរ ភាគខាងកើត ។
ពេញអំឡុងទសវត្សឆ្នាំ១៩៦០ សម្តេច សីហនុ បានកាត់បន្ថយឥទ្ធិពលរបស់សិរិមតៈ ដោយការតែងតាំងព្រះអង្គជាអគ្គរាជទូតនៅប្រទេសចិន , ប្រទេសហ្វ៊ីលីពីន និង ប្រទេសជប៉ុន ។
ក្រោយរដ្ឋប្រហារ១៩៧០ សុខភាពរបស់លន់ នល់ ចាប់ផ្តើមមានបញ្ហាបន្ទាប់ពីគាត់មានជំងឺដាច់សរសៃឈាមស្លាប់មួយ ចំហៀងខ្លួននៅខែកុម្ភៈឆ្នាំ១៩៧១ រហូតត្រូវទៅព្យាបាលនៅទីក្រុងហូណូលូលូ រដ្ឋហាវ៉ែ សហរដ្ឋអាមេរិក ។ គេមិនមានសង្ឃឹងថា គាត់នឹងអាចត្រឡប់មកកាន់អំណាចវិញឡើយ ។ ការប្រជែងគ្នារវាងក្រុមមនុស្សរបស់ លន់ ណុន និង ព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ បានកញ្ជ្រោលឡើងក្នុងការស្នងតំណែងរបស់លោក លន់ នល់ ពេលនោះ សិរិមតៈ មានឋានៈជានាយករដ្ឋមន្ត្រីស្តីទី ។
វេលារសៀលថ្ងៃទីទី១៧ ខែមីនា ១៩៧៣ យន្តប្រដេញទម្លាក់គ្រាប់បែក T 28 បើកបរដោយអនុសេនីយ៍ឯក សូ ផូត្រា កូនប្រសាររបស់ម្តេចសីហនុ បានទម្លាក់គ្រាប់បែក២គ្រាប់ទៅលើនិវេសនដ្ឋានប្រធានាធិបតីសាធារណរដ្ឋ សម្លាប់មនុស្ស១០០នាក់ ប៉ុន្តែលន់ នល់ ពុំមានគ្រោះថ្នាក់ និង មិនមានរបួសឡើយ ។
រដ្ឋាភិបាលហង្ស ធុនហាក់ ដែលលន់ ណុន ជាមនុស្សមានឋានៈដូចជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃនោះ បានដាក់ព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ និង សមាជិករាជវង្សមួយចំនួនឱ្យនៅតែក្នុងនិវេសនដ្ឋាន ដោយមានការឃ្លាំមើល ។
គេជឿថា ព្រះអង្គម្ចាស់សិរិមតៈ បានស្នើសុំឥស្សជនអាមេរិកាំងធ្វើអន្តរាគមន៍កំចាត់ លន់ ណុន ទើប២-៣ ថ្ងៃក្រោយ លន់ ណុន ត្រូវលាលែងពីតំណែងជារដ្ឋមន្ត្រីអមក្រសួងមហាផ្ទៃ ហើយថ្ងៃទី១៧មេសា ឆ្នាំ១៩៧៣ ហង្ស ធុនហាក់ ក៏សុំលាលែងពីតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីទៀត ទើបសិរិមតៈ និង សមាជិករាជវង្សទាំងឡាយត្រូវបានដោះលែងឱ្យមានសិរីភាពឡើងវិញ ។
អាស្រ័យមាត្រាទី៣៩ នៃ ច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ ទើបថ្ងៃទី២៤ មេសា ១៩៧៣ សេនាប្រមុខលន់ នល់ ផ្អាកសភាជាតិ និង តែងតាំងក្រុមប្រឹក្សានយោបាយជាន់ខ្ពស់ដោយមានរូបគាត់ , សិរិមតៈ , ចេង ហេង និង អ៊ិន តាំង ។
អម្លុងពេលផ្លាស់ប្តូរគណៈរដ្ឋមន្ត្រីជាច្រើនលើកនៃសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ពីឆ្នាំ១៩៧០ ដល់ ឆ្នាំ១៩៧៥ នោះគឺរួមមានគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់ព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ , លោក ហង្ស ធុនហាក់ , លោក អ៊ិន តាំ (២លើក) , របស់លោក សឺង ង៉ុកថាន់ , ឡុង បូរ៉េត ( ៣លើក ) ។
នៅពេលដែលសង្គ្រាមកាន់តែស៊ីសាច់ហុតឈាមហៀប និងដល់ទីបញ្ចប់ ព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ បានបញ្ជាក់ថា ប្រសិនបើរាស្ត្រខ្មែរត្រូវការសម្តេច សីហនុ ឬ ថាប្រសិនបើវត្តមានរបស់ព្រះអង្គក្នុងអំណាច អាចនាំសន្តិភាពមកឱ្យខ្មែរនោះ ព្រះអង្គ(សិរិមតៈ) នឹងសុខចិត្តព្រម ។ សម្តេចសីហនុ មិនទទួលព្រមធ្វើការសម្រុះសម្រួលឡើយ ហើយហៅព្រះអង្គម្ចាស់ សិរិមតៈ ថាជាជនប្រតិកិរិយាដ៏អាក្រក់បំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា ហើយថានឹងត្រូវតែព្យួរកគាត់ ពោលគឺនឹងមិនមានការផ្សះផ្សារឡើយ ។
ពួកកុម្មុយនិស្តខ្មែរក្រហម បានបើកការវាយលុកនៅរដូវប្រាំងដើម្បីណ្តើមកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញ ដែលត្រូវបានឡោមព័ទ្ធនៅថ្ងៃទី១ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៥ ។ ថ្ងៃទី១ មេសា ១៩៧៥ ប្រធានាធិបតីសាធារណៈរដ្ឋខ្មែរ លន់ នល់ បានលាលែងពីតំណែងហើយបាននិរទេសខ្លួនទៅប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី និង បន្ទាប់មកបានទៅសហរដ្ឋអាមេរិក ។
ថ្ងៃទី១២ មេសា ១៩៧៥ អាមេរិក បានផ្តល់សិទ្ធិជ្រកកោនដល់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់មួយចំនួនរបស់របប សាធារណៈរដ្ឋខ្មែរ ប៉ុន្តែសិរិមតៈ ឡុង បូរ៉េត និង មនុស្សមួយចំនួនទៀតនៃគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់លន់ នល់ បានបដិសេធមិនទទួលយកសិទ្ធិនេះ បើទោះជាឈ្មោះរបស់ឡុង បូរ៉េត និង សិរិមតៈត្រូវបានខ្មែរក្រហមផ្សព្វផ្សាយនៅក្នុងបញ្ជីមនុស្សក្បត់៧ នាក់ ដែលនឹងត្រូវកាត់ទោសក៏ដោយ ហើយថាព្រះអង្គនឹងនៅប្រយុទ្ធដើម្បីប្រទេសជាទីស្រលាញ់របស់ព្រះអង្គ បើនឹងស្លាប់ក៏សុខចិត្តនៅលើទឹកដីរបស់ខ្លួន ។
ថ្ងៃ១៧ មេសា ១៩៧៥ ខ្មែរក្រហមបានចូលកាន់កាប់ទីក្រុងភ្នំពេញ សិរិមតៈ បានស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោន នៅសណ្ឋាគារ Hotel Le Phnom ជាទីដែលកាកបាទក្រហមអន្តរជាតិកំពុងមានបំណងបង្កើតនូវតំបន់សុវត្ថិភាព ។ ប៉ុន្តែត្រូវបានបដិសេធនៅពេលកាកបាទក្រហម ដឹងថា ឈ្មោះរបស់ព្រះអង្គត្រូវបានខ្មែរក្រហមដាក់នៅក្នុងបញ្ជីជនក្បត់ទាំង ៧នាក់ ។ នៅក្រៅសណ្ឋាគារនេះ សិរិមតៈ បាននិយាយទៅកាន់ពួកអ្នកកាសែត និង បានចែកលិខិតរបស់ព្រះអង្គដែលបានសរសេរទៅសមាជិកព្រឹទ្ធសភា ឌាន របស់អាមេរិក ដែលក្នុងនោះមានប្រយោគចុងក្រោយសរសេរថា ព្រះង្គមានកំហុសដោយសារជឿលើអាមេរិកាំង ហើយអាមេរិកាំងបោះបង់ប្រជារាស្ត្រខ្មែរដែលស្រលាញ់សេរីភាព ។
សិរិមតៈ បានស្វែងរកសិទ្ធិជ្រកកោននយោបាយនៅស្ថានទូតបារាំង ប៉ុន្តែ ខ្មែរក្រហមបានគម្រាមថានឹងទន្ទ្រានចូលបរិវេណស្ថានទូតនោះ និង ចាប់ខ្លួនមនុស្សណាដែលគេត្រូវការ ប្រសិនបើពួកគេមិនព្រមចេញមកដោយស្ម័គ្រចិត្តទេនោះ ។
អមដំណើរដោយមន្ត្រីទូតលោក ជឺន ឌីរ៉ាក និង អ្នកកាសែតឈ្មោះ Jon Swain លោក Bizot បានទទួលបន្ទុកក្នុងការជូនដំណឹងសិរិមតៈហើយ ព្រះអង្គ ត្រូវបានប្រគល់ឱ្យខ្មែរក្រហម ។ សិរិមតៈ និង មន្ត្រីមួយចំនួនដែលនៅជាមួយព្រះអង្គ ទំនងជាត្រូវបានសម្លាប់នៅថ្ងៃទី២១ ខែមេសា ១៩៧៥ ។
ព័ត៌មាននៃការស្លាប់របស់ព្រះអង្គ មិនទាន់មានភាពច្បាស់លាស់ ប៉ុន្តែសម្តេចសីហនុ បានទទួលការថ្វាយដំណឹងថា សិរិមតៈ និង ឡុង បូរ៉េត ត្រូវបានសម្លាប់តាមរបៀបប្រហាក់ប្រហែលគ្នាដោយការបាញ់នៅថ្ងៃទី២១ ខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ ។ របាយការណ៍ផ្សេងទៀតបាននិយាយថា ព្រះអង្គត្រូវបានសម្លាប់ដោយការកាត់សិរសា ។ ទោះយ៉ាងណា ហេនរី ឃីស្ស៊ីងហ្គ័រ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកសម័យសង្គ្រាមបានកត់ចំណាំនៅក្នុងរបាយការណ៍ មួយថា ព្រះអង្គត្រូវបានគេបាញ់នៅត្រង់ពោះ ហើយ ទុកចោលដោយពុំមានការព្យាបាលរហូត៣ថ្ងៃក្រោយទើបបានបាត់បង់ជីវិត ៕
0 comments